Ucuz Roman – Ucuz Tarih

RAMİZ GÖKÇE’DEN salon KAPAKLARI 1947

Wed, 18 Dec 2019 10:46:43 +0000

Ramiz Gökçe’nin 1947-50 yılları arasında 62 sayı çıkardığı ‘SALON’ mecmuasının ilk 12 sayısının kapağı yine Ramiz Gökçe’ye ait birbirinden güzel kadın çizimleri ile süslü.

İşte bu 12 sayının kapağı:

]]>

ABDÜLCANBAZ – çalgılı komedya

Sun, 29 Jan 2017 12:43:21 +0000

Çizgi roman tarihimizin heybetli abisi Abdülcanbaz, tiyatro tarihimizden de gelip geçmiştir. İlk olarak 1972 – 1973 sezonunda Dostlar Tiyatrosu tarafından sahneye konulan eser, basına yansıyan bir tartışmayla da ilgi çekiyor.

Bu “çalgılı komedya”, Mehmet Akan, Engin Ardıç, Genco Erkal ve Macit Koper tarafından sahneye konulmuş. Konulmuş konulmasına da daha sahneye çıkar çıkmaz sıkıntılı bir süreç yaşamış. Sıkıntının adı oyunu meydana getiren ekipte yer alan Engin Ardıç.

1972 tarihli Yeni Ortam gazetelerini karıştırdığımızda, önce Engin Ardıç’la bu eser üstüne yapılmış bir röportajla karşılaşıyoruz. Daha röportajın başında bir ekibin parçası olmaktan çok “Abdülcanbaz’ı oyunlaştıran” kişi olarak sunulur Engin Ardıç. Neyseki yazar röportajda bunun kollektif bir çalışma olduğunu belirtir.

Lakin eserin sahneye çıkışının ardından kısa bir süre sonra, 27 Kasım 1972’de Engin Ardıç’ın yine Yeni Olgu gazatesi’nde zehir zemberek bir yazısı yer alır. Bu yazının ardından basıldığı anlaşılan program dergisinde, Genco Erkal, Turhan Selçuk, Zihni Küçümen ve Macit Koper’in Abdülcanbaz üstüne yazıları yer almakta. Genco Erkal, Engin Ardıç’ı muhatap almazken, Zihni Küçümen ve Macit Koper’den Engin Ardıç’ı cevaplamıştır. Polemiğin yaşandığı 45 yıl öncesinde anlaşılıyor ki Yeni Olgu gazetesi Engin Ardıç’a sayfalarını açarken Dostlar Tiyatrosu’nun açıklmasına yer vermemiş.

Önce Yeni Olgu’da yer alan Engin Ardıç röportajı ve köşe yazısına yer veriyoruz. Ardından karşınıza Dostlar Tiyatrosu’nun Abdülcanbaz için yayınlanan program dergisinin tamamını sunuyoruz. Karşılaştırmalı olarak bu Engin Ardıç’ın ithamlarını okuyabilirsiniz ve 45 yıl öncesine ait görsel anlayışla hazırlanan reklam örneklerini de ilginç bulabilirsiniz.

]]>

MECMUA TARİHİMİZİN EN GÜZEL YILBAŞI KAPAKLARI

Sat, 24 Dec 2016 23:54:46 +0000

]]>

SUÇ MEDYASI…

Sat, 01 Oct 2016 19:09:35 +0000

Kadın cinayetlerinin gazetelerde yeri, üçüncü sayfada bir paragrafla baş sayfada sürmanşet arasında, kurbanın gençlik ve güzelliğine göre değişiyor. 1976 yılıydı. Lise 1. Sınıf öğrencisi 15 yaşındaki Handan’ın yarı örtülü cesedi günlerce çarşaf gibi fotoğraflarla yayınlamıştı. Her kadın cinayeti haberinde, Handan’ın 30’dan fazla bıçak darbesi almış görüntüsü bir an gözlerimin önüne gelir. Hürriyet muhabirinin hayal gücünden geçerek sunulan olay yeri pornografisi şöyleydi; “Sapık, güzel Handan’ın eteğini ve külotunu parçaladı. Genç kız boyun eğmiyordu. Katil çılgına döndü, hınçla bıçağı vurdukça vurdu. Fakat arzusuna nail olamadı. Sapığın üstü başı kan içinde kalmıştı. Yüzünde de tırnak izleri vardı ve ayrıca eli hafifçe çizilmişti. Bıçak tutan kanlı ellerini büyük bir soğukkanlılıkla mutfakta yıkadı”.

Ülkemizde suç haberciliği geçmişi (hele kadın varsa) oldukça eski. Polisiye hikaye ve romanlara hayranlığımızın kökeni Osmanlı’ya kadar dayanıyor. Cinayi ve zabıta hikayeleri gibi başlıklar altında incelenecek, polisiye severlerin ilgisini çecek böyle çok sayıda dergi var. Bu tür, edebiyat içinde kendi kategorisini oluşturmuş durumda. Kaynak olarak Erol Üyepazarcı’nın “Korkmayınız Mister Sherlock Holmes” adlı 2 ciltlik araştırma kitabını ve üç ayda bir çıkan 221 B dergisini öneririz.

30’larla 70’ler arası çıkan suç matbuatına dair örnekler hayli zengin. 80 ve 90’larda çıkan “Ekip 155” ve “Korku” gibi fantastik gazetelerimiz de var ama yer durumu işte! Özet geçelim!

ALLO ALLO 1931

O yıllarda asılmış bir adamı kapaktan görmek mümkünmüş. Olay yeri fotoğrafları yakın tarihe kadar oldukça “gore” şekilde yayınlanabiliyordu. 2011’de Haber Türk kocası tarafından öldürülen kadını, sırtında bıçakla sansürsüz yayınlamıştı.

DETEKTİF GAZETESİ 1931

Gazete dense de bildiğimiz dergi ebatlarında çıkmış. Daha çok çeviri yazılar ve polisiye hikayeler içeriyor.

BÜTÜN DÜNYADAN RÖPORTAJ 1948

Hadiseler, içyüzleri, sırlar ve ifşaatlar bu dergiden soruluyor. “Mezar açıp ölü ciğeri yiyenler” ve “Mezarlık zamparaları” gibi haberlerin yanı sıra “Abdülhamid’i avuçlarına alan KADIN ALMAN CASUSLAR” dizisi dikkat çekici. (Halen Ucuz Tarih’te her hafta bir nüshası sunulmakta)

CİNAYET 1949

Her sayfası adli vakalarla dolu bu 4 sayfalık gazetede “Bar kızı Leyla’nın hazin hatıraları” adlı bir tefrika var.

POLİS MECMUASI 1952

Dergi “Halkımızın alakasını çeken zabıta vakalarına ait yazı ve hatıralardan bahseden aylık resimli magazin” olarak tanıtılmış.

HARMAN, YENİ HARMAN, RESİMLİ HARMAN ve OLAYLARDAN HARMAN

1952 ve 1964 yılları arasında Harman adı olay dergiciliğinde oldukça popülermiş. Tabloid boyda yayınlanan bu gazeteler, kötü yola düşen ya da vahşi cinayetlere kurban giden kadınlarla dolu.

SARIYER CİNAYETİ (SEVİM’İ KİM ÖLDÜRDÜ) 1952

16 sayfalık özel cinayet sayısı. Merhumenin sağlığındaki “şuh ve güzel” fotoğrafları eşliğinde “Paramparça bluz, açılmış eteklik ve yırtılmış kilot” yine verilen önemli (!) ayrıntılar arasında.

ŞAHİT 1971

70’lerin hippileri ve narkotik vakalar bu dergide. Sultanahmet’in unutulmaz figürlerinden Hippi Perihan’ın hikayesi yazı dizisi olmuş; “Felek kırdı kolumu kanadımı”

]]>

50’LER ve 60’LAR MAGAZİNİ; ‘HAYAT’TA HAYAT BULDU

Sat, 17 Sep 2016 20:27:42 +0000

Ülkemizde 1956 – 1978 arası yayınlanmış, daha sonra 80’lerin sonun dek süren bir yayın dönemi daha yaşamıştır magazin dergisiydi. Magazin derken günümüzde bu kavramla tanımlanan tüm yayınlardan çok farklı bir dergiydi. Yayıncısı (Şevket Rado 1913 – 1988) Orhan Pamuk’un eniştesidir.

Hayat dergisini Vikipedi’den alıntılayıp sizlere bu dergiden 10 kapak sunuyoruz;

Hayat, 1956’dan 1980’lerin sonlarına kadar İstanbul’da yayınlanan haftalık haber-aktüalite dergisi.

1960’lı, 1970’li yıllarda Türkiye’nin en yüksek tirajlı dergisi idi. Tifdruk (çukur baskı) tekniği ile basılan dergide magazin haberleri, tarihi yazı dizileri, edebi eser tefrikaları, gezi yazıları yayınlanırdı. Dergi, içerik açısından getirdiği yeniliklerle, Türkiye basın tarihi açısından bir dönüm noktası oldu.

Yayın hayatına 6 Nisan 1956 günü başladı. Sohbet yazıları ve radyo programları ile tanınan Şevket Rado tarafından çıkarılan derginin sahibi Yapı Kredi Bankası idi.

Dergi, yayın hayatına başladığı 1956 yılının sonunda kağıt yokluğu nedeniyle bir süre yayını durdurdu. İkinci döneminde ithal kağıda renkli resimlerle basılan bir dergi oldu. Renkli kapakları ve derginin ortasında yayımlanan tam sayfa resimleri ile büyük ilgi uyandırdı. Yazı işleri müdürlüğünü sırayla Hikmet Feridun Es, İbrahim Çamlı, Sadun Altuna,Çetin Emeç, Mehmet Kayabal, Seyfettin Turhan üstlendi.

Nezihe Araz, Hikmet Feridun Es, Semiha Es, Şevket Rado, Yılmaz Öztuna, Naşit Hakkı Uluğ, Rakım Çalapala, Nihat Menteşe yazar kadrosunda yer alan isimlerdendir. Refik Halit Karay’ın “Karlı Dağdaki Ateş”, Halide Edip Adıvar’ın “Akile Hanım Sokağı” ve “Kızıl Hançerler”, Kerime Nadir’in “Sisli Hatıralar” gibi romanları Hayat Mecmuası’nda tefrika edilmiş romanlardandır.

Hayat Yayın Grubu’nun bir parçası olarak Hayat Tarih Mecmuası, Hayat Hayvanlar Ansiklopedisi, Ayna, Ses, Hayat Spor, Resimli Roman gibi dergiler çıkarıldı.

Hayat, 70’lerdeki siyasal ortamda işlevini kaybetti ve başlayan bir grev sonucu 6 Temmuz 1979’da son sayısını yayınlayarak kapandı. Satışa çıkan dergiyi Kemal Uzan satın aldı, 1980’lerin sonuna kadar Star Medya Grubu’nun bir parçası olarak aynı adla çıkarmaya devam etti.

]]>

AŞK VE İHTİRAS ROMANLARI

Sat, 10 Sep 2016 16:03:59 +0000

“Pulp Fiction” filminin ardından dilimizde “Ucuz Roman” olarak yaygınlaşan yayınlar, kadim okuyucular tarafından “10 Paralık Öyküler” olarak bilinir. Dünya da da yagın tanımı “Dime Novels”dir. Bizim buralardaki geçmişi, İkinci Meşrutiyet’in ardından polisiye çeviri romanların ilgi görmesiyle başlıyor. 1950’li yıllarla birlikte, başta Çağlayan, Ekicigil ve Plastik yayınları olmak üzere bir çok yayıncı sayısız polisiye, macera, aşk hatta bilim kurgu romanlarını piyasaya sunmuş. 50’lerin başından 60’ların sonuna dek geçen süreç bu tip yayınların altın çağıdır. Bu romanlar günümüzde retro tutkunlarının koleksiyon nesneleri haline de gelmiştir. Bunda en büyük etken, bu romanların kapaklarını çizen Mehmet Tekdal, Samim Utkun, Firuz Aşkın ve daha nicesinin çizimleridir. Bu renkli dünyayı daha yakından tanımak isteyenler, Ömer Durmaz’ın “İstanbul’un 100 Grafik Tasarımcısı ve İllüstratörü” adlı kitabını mutlaka bulmalı. Bu hafta da bu romanların arasından 10 tane aşk ve ihtiras romanı seçtik.

]]>

50 YILLIK UZAY YOLU’NUN TÜRKİYE SERÜVENİ

Sun, 04 Sep 2016 05:41:55 +0000

Star Trek, 8 Eylül 1966 ABD’deNBC televizyon kanalında ilk kez izleyiciyle buluştu. 17 Ekim 1972’de de Türkiye’de siyah beyaz tek kanallı TRT televizyonunda Uzay Yolu adıyla gösterilmeye başladı. Denizler altında geçen Stringray adlı animasyon dizisinden sonra tanıştığımız ilk bilim kurgu dizisiydi. “Uzay Yoluculuk” kısa sürede çocuklar arasındaki en favori oyun oldu. Mahallelerde kurulan pazar yerlerinde karton Mr. Spock maskeleri, plastik lazer su tabancaları ve tek renk Atılgan baskılı fanilaların satışı patladı. 70’li yılların ortalarına doğru, TRT Uzay Yolu’nu kaldırıp Uzay 1999 adlı İngiliz yapımı bir bilim kurgu dizisini gösterime soktu. Seyirci hiçbir zaman bu diziye Uzay Yolu’na gösterdiği ilgiyi göstermedi. 70’li yılların sonuna doğru dizinin ilk serisi tekrar TRT ekranlarına geldi

Zamanın en çok satan gazetelerinden Günaydın Uzay Yolu’nu 1972’de çizgi roman olarak sunmaya başladı. Çizgi roman dizisi bir süre sonra yine Web Ofset yayın grubuna ait bir başka gazete olan Gün’de 1975’de yayınlandı. Uzay Yolu çizgi romaları 80 ve 90’lı yıllarda Ali Recan’ın Alfa yayınları tarafından iki ayrı seri olarak yayınlandı.

1973’te Yeşilçam da bu dizinin gördüğü büyük ilgiye ilgisiz kalmadı. Sadri Alışık’ın canlandırdığı Turist Ömer serisi için “Uzay Yolunda” adlı bir film çekildi. Hulki Saner’in bu filmi, dünya sinemasındaki ilk Uzay Yolu uyarlaması oldu.

Uzay Yolu, dönemin mizah dergilerinin içerik ve kapaklarında bol bol yer aldı. Vala Somalı’nın çizimleriyle Günaydın Gazetesi’nde Uzay Yolu, dönemin diğer gözde dizileri Kaçak ve Görevimiz Tehlike’yle kolaj bir mizah çizgi romanı oldu. Süavi Süalp’in Salata adlı mizah dergisinde diziden esinle “Uzay Kolu” adlı bir macerayı Kandemir Konduk yazdı, Sinan Gürdağcık çizdi. Altın Kitaplar, 1973’de Dizinin 9 kitaplık roman serisini yayınladı. Uzay Yolu – Yeni Nesil serisinin romanları da 1999 yılında Ankira Yayıncılık tarafından Türk okuyuculara sunuldu. Bu serinin dizisi özel kanalların 90’larda yayına başlamasıyla çeşitli televizyonlarda yer aldı. Uzay Yolu’nun yeni sinema uyarlaması olan “Star Trek Beyond” için gözümüz yolda. Dizinin dünya sinema ve televizyon tarihindeki hikayesi üstüne, Postkolik dergisi Ağustos sayısında nefis bir dosya hazırlanmış.

Uzay Yolu’nun topraklarımızdaki macerası özetle böyle. Yazıyı okuduğunuz sıralamada görselleri aşağıda sunuyoruz. Tüm “Trekkie”lere selam.

]]>

9 Dergi Kapağıyla UTANMAZ ADAM

Sat, 13 Aug 2016 17:01:24 +0000

…Demek isterdik ama elimizde sadece 7 tanesi var. Eksik olan 3 ve 7’inci sayının kapakları umarız değerli koleksiyoncu dostlardan çıkar da tamamlarız.

Ülkemiz mizah tarihinde adı en üstlerde yazılı Utanmaz Adam, 1959 yılında bu kapakların altındaki maceralarla okuyucusuyla tanıştı.

Utanmaz Adam’ın doğumuna esin olan kaynaklar arasında, başta Mike Hammer olmak üzere dönemin polisiye ucuz romanları da vardı.

Utanmaz Adam yani Şeref Haktanır’ın kankası Korna Kamil’dir. “Ebüve” diye çıkardığı korna sesi nedeniyle bu adı taşır. Kamil’in sık kullandığı bir başka lafı da “Vanki de vanki”dir.

90’ların sonunda Utanmaz Adam televizyon dizisi olarak uyarlandı. Şeref’i Okan Bayülgen canlandırdı.

Utanmaz Adam bu ilk maceralarında bir “hötöröf” olarak resmedilen Pelvis Tresley ile bir müzik düellosuna da karşı karşıya gelir.

Oğuz ve Tekin Aral kardeşler, rock’n roll’dan hiç haz etmemekle birlikte, 80’lerde Aptülika’nın çıkışını, 90’lı yıllarda da unutulmaz heavy metal dergisi Rock Kazanı’nın çıkmasını sağlamıştır. Bunları da başka zaman anlatırız.

]]>

Mayk Hammer Kitap Kapakları

Fri, 29 Jul 2016 09:31:24 +0000

Çeviri “Mayk Hammer”lar, o zamanlar (1953 yılında) Refik Erduran, Ertem Eğilmez ve Haldun Sel’in ortaklaşa kurdukları Çağlayan Yayınevi’nden çıkmaktadır. Basılan ilk çeviri Mayk Hammer kitabı ABD’li yazar Mickey Spillane imzasını taşıyan ‘Kanun Benim’ (I, The Jury–1954) olur. Kemal Tahir’in “F.M.” ikinci takma adıyla yazdığı bu kitap inanılmaz bir ilgi görür. Çok kısa sürede yeni baskıları yapılan kitap, 100 binin üzerinde bir satış rakamına ulaşır. ‘Kanun Benim’in başarısı üzerine, Çağlayan Yayınevi diğer Mike Hammer maceralarının da çevrilip yayımlanacağını duyurur. Kemal Tahir’in Mickey Spillane’den çevirdiği Çağlayan Yayınevi’nden çıkan diğer kitapları da aynı başarıyı tekrarlar. Fakat olay burada noktalanmaz; çünkü yayımlanan Mayk Hammer romanları Türk okuyucuları tarafından büyük zevkle okunur ve yeni Mayk Hammer’ın maceralarını talep ederler. Ancak Spillane, altı adet Mayk Hammer romanı yazdıktan sonra kitap yazmaya ara vermiştir. (wikipedi)

İşte Mayk Hammer’in Türkçeye çevrilen 10 kitabının kapağı:

]]>